Yenibahar (Jamaika Biberi) Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Tropikal bölgelerde yetişen bir bitki türü olan yenibahar, Jamaika biberi olarak da bilinmektedir. Çayı da yapılabilen bitkinin en fazla kullanım şekli baharat halidir. Bitkinin kurutulmuş hali yemeklere lezzet katması açısından, baharat olarak kullanılmaktadır. Yenibahar bitkisinin nasıl kullanıldığı, içeriğindeki maddeler, faydaları ve olası zararları yazımızda detaylıca anlatılmıştır.

Jamaika biberi olarak da bilinen yenibahar; genellikle baharat olarak kullanılan bir bitki türüdür. Pimento, pimenta gibi isimlerle de tanınan yenibahar özellikle sindirim sistemi sorunlarına fayda sağlamaktadır. Yenibahar bitkisi genellikle yemeklere eklenen baharat şeklinde kullanılır. Nadiren de bitkinin özünden elde edilen yağ şeklinde kullanımı vardır. Yenibahar bitkisi (Pimenta racemosa), Amerika’nın güneyinde ve orta bölgelerinde yetişmektedir. Bitkinin İngilizce ismi allspice’dir.

Yenibahar; zencefil, Hindistan cevizi, karanfil ve tarçın gibi birçok baharatın kokusunu içermektedir. Bu nedenle tüm baharatlar anlamına gelen allspice ismini aldığı düşünülmektedir. Yenibahar doğru ve düzenli kullanıldığında vücudun hastalıklarla mücadele etmesine yardımcı olmaktadır. Doğal ürünler içinde en etkili alternatifler arasında yer alan yenibahar yemekler katılarak da kullanılabilir.

Yenibahar tohumu yağı ve çayı ise farklı alanlarda kullanıma uygundur. Yenibahar bitkisinin antiseptik özellikleri vardır. Böylelikle vücutta dolaşan serbest radikallere karşı koruma sağlamaktadır. Yenibahar; öksürük, bronşit, depresyon tedavilerinde kullanılırken, yaraların iyileşmesini hızlandırması için de tercih edilebilir.

Yenibahar (Jamaika Biberi) Nedir?



Yenibahar bitkisinin Latince ismi Pimenta racemosa‘dır. Yenibahar, Mersingillerfamilyasına ait bir bitki türüdür. Amerika’nın sıcak bölgelerinde yetişen yenibahar, bitki olgunlaştıktan sonra kurutularak baharat olarak kullanılmak üzere hazırlanır. Kurutmada bitkinin minik meyveleri kullanılmaktadır. Yenibahar bitkisinin meyveleri henüz yeşilken toplanır ve güneşte kurumaya bırakılır.

Kuruma işlemi renk kahverengiye döndüğünde gerçekleşmiş olacaktır. Aromatik kokusu olan yenibaharın acımsı bir tadı vardır. Yemeklerde özellikle de köfte yapımında tercih edilmektedir. Turşuların içine tat katması için de ilave edilebilir. Yenibahar bitkisinin genel özelliklerini şöyle sıralayacak olursak;

• Yenibahar bitkisi Orta Amerika kökenlidir ve çoğunlukla Amerika sınırları içinde yetişir.
• Bitkinin kökü odunsudur ve kazık biçimindedir.
• Yenibahar bitkisinin boyu 10 metre civarına kadar çıkabilmektedir.
• Yenibahar bitkisinden elde edilen meyvenin kokusu birçok baharatı andırsa da yoğunlukla karanfil ağırlıklıdır.
• Yenibaharın meyvesi boyut ve şekil olarak üzüme benzemektedir.
• Yenibahar bitkisinden elde edilen meyvenin içeriğinde tanen ve reçinebulunmaktadır. Sert ve acı tadına karşın hoş bir kokuya sahiptir. Yenibahar baharatı içinde ayrıca uçucu yağlar da bulunmaktadır. Bu basit bileşimin bu kadar faydalı olması ve bol vitamin içerikli olması ilginçtir.

Yenibahar Nasıl Kullanılır?



Yenibahar bitkisi sadece sağlık sorunları olanlar tarafından değil, herkes tarafından tüketilmelidir. Yenibahar baharatını, dolma içlerine, köftelere, yemeklere kullanmak mümkündür. Ev yapımı turşulara tat katmak isterseniz de yenibahardan faydalanabilirsiniz.

Yenibahar bitkisinin yapraklarından ve meyvelerinden buhar yöntemi ile elde edilmiş olan yenibahar yağını birçok cilt hastalığında kullanabilirsiniz. Yenibahar yağının cilt hastalıklarını iyileştirmek yanında ağrı kesici etkisi de vardır. Ancak yağın olması gerekenden fazla kullanılması cildin tahriş olmasına da neden olabilir.

Yenibahar yağını fazla kullandığınızda cilt sorunlarınızın daha çabuk düzelmesi söz konusu değildir. Cilde yenibahar yağını kullanmak için birkaç damla yağı parmak uçlarınıza alarak masajla cildinize uygulayabilirsiniz. Yenibahar yağını cilt dışında bir yere uygulamanız önerilmez. Henüz denenmemiş yöntemleri uygulamamakta yarar var. Yenibahar yağını, baharatta olduğu gibi ağızdan kullanmamak gerekir.

Yenibaharın Faydaları Nelerdir?



Yenibaharın faydalarının keşfedilmesi çok uzun bir geçmişe sahip değildir. 2010 yılında yayınlanan bir araştırmada yenibaharın sinir sisteminde meydana gelmiş sorunlar sebebiyle ortaya çıkan ağrıları hafiflettiği anlaşılmıştır. Bu araştırma fareler üzerinde denenmiş ve bu şekilde kalmıştır. Tıbbi ve net bir sonuç olmasa da doğruluğu kabul edilmektedir. Yenibahar bitkisinin kabul görmüş ve halk arasında sıklıkla başvurulan faydaları şunlardır;

• Yenibahar baharatı yemeklere eklendiğinde sağlam bir gaz gidericidir. Sindirimi olumlu etkileyen baharat, kusma, mide bulantısı ve ishal gibi rahatsızlıkların giderilmesinde de etkilidir.
• Yenibahar belleğin güçlenmesine fayda sağlayarak unutkanlığa çözüm olur.
• Yenibahar hafif acımsı tadı ve içeriği ile kan dolaşımının hızlanmasına katkı sağlar.
• Damar sağlığı için faydalı olan yenibahar, özellikle damar sertliğinin engellemesinde önemlidir.
• Soğuk algınlığı hissiniz varsa bronşit, nezle, kuru öksürük rahatsızlıkları hissediyorsanız; yenibahar baharatını kullanabilirsiniz.
• Yenibahar, diş et iltihabı tedavisi ve diş ağrıları için iyi bir doğal lokal anestezidir.
• Yenibahar bitkisinden elde edilen yağ, eklem ağrılarını gidermek konusunda başarılıdır. Ağrı hissedilen yere sürülen yağ, anestezi etkisi göstererek ağrı hissini azaltır. Dolayısıyla kısa sürede rahatlama sağlar.
• Bakterilerin ve mantarların neden olduğu yaraların tedavi edilmesi için yenibahar bitkisinden elde edilen yağ kullanılabilir.

Yenibaharın Yan Etkileri Nelerdir?



Yenibahar bitkisi kullanımı çok derin bir geçmişe sahip olmadığından kullanımıyla ilgili yan etkilere yönelik net bilgiler yoktur. Şu ana kadar kullanımıyla ilgili herhangi bir sıkıntı yaşanmamıştır ama özellikle hamileler ve emziren anneler için kullanılması önerilmemektedir. Yenibahar da diğer tüm baharatlar gibi aşırıya kaçmadan kullanılmalıdır. Aşırı kullanılan yenibaharın nasıl etki edeceği konusunda net bilgiler yoktur.

Yenibahar tükettikten sonra rahatsızlık hissedilirse, alerji benzeri belirtiler ortaya çıkarsa mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Bünyesi zayıf olanlar ve her şeyden kolaylıkla alerji olanlar yenibahar tüketirken temkinli olmalıdır. Mümkünse azar azar tüketilmeli; birdenbire bol miktarda kullanılmamalıdır.






Kaynak