Lastik Ebat Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Sevgili Webhattı forum üyeleri,

Tüm markalara ait araçlarınızda lastik tercihleri üreticiler tarafından çeşitli testler sonucunda yapılmaktadır. (Bir araç üretimi aşamasında yaklaşık 100 test sonucunda en iyi performansı gösteren ebatlar seçilmektedir)

Öncelikle konu hakkında hiç bilgisi olmayanlar için, lastiklerle ilgili bazı temel bilgiler bulunmaktadır.
Ebat: Lastik yanağında yazan ve 205/55R16 91V gibi rakamlarla ifade edilen kısımdır. Burada Taban / Yanak / Jant Çapı Yük Sınıfı + Hız Sınıfı bilgileri yer almaktadır.

Taban: Lastiğin zemine temas eden alanına verilen isimdir.

Yanak: Lastiğinizin kesit oranıdır. (Basit anlamıyla taban ve jantınız arasında kalan mesafe olarak düşünebilirsiniz.

Jant Çapı: Jantlarınızın çapını ifade eden ve "inç" cinsinden ifade edilen değerdir.

Yük Sınıfı: Bir lastikten 4 adet takıldığında, her bir adet lastiğin taşıyabileceği azami yük kapasitesini ifade eden değerdir. Rakamların tam olarak KG karşılıklarını bulmak için yük indeksi tablosuna bakabilirsiniz.

Hız Sınıfı: Bir lastiğin bir saat boyunca yol tutuş performansı değerlerini kaybetmeden maksimum hızı ifade eden tablo indeksidir. Tam olarak KM karşılığını bulmak için hız sınıfları indeksi tablosunu kontrol edebilirsiniz.

Yeni bir otomobil modeli üretilirken, yukarıdaki değerlerin her biri ayrı ayrı önem arz etmektedir. Bu nedenle her aracın kullanması gereken "doğru lastik ölçüleri", araçların şoför kapısının iç kısmında, torpido kapağında, yakıt deposu kapağının iç kısmında ve araç kataloğunda olmak üzere mutlaka belirtilmektedir.

Lastik Ebatları;
Yol tutuş performansı
Çekiş gücü
Fren mesafesi
Yakıt tüketimi
Gürültü
Araç dengesi
alanlarında doğrudan etkilidir.

Örneğin: 185/60R15 yerine 185/65R15 ebadına geçmek istiyorsunuz. Fakat üretici tarafından aracınıza yerleştirilmiş metal etiketlerde, 185/65R15 yer almıyor. Bu durumda bu ebat değişimi yapılabilir mi?

185/60R15 ve 185/65R15 ebatları arasındaki temel fark yerden yükseklikleri faktörüdür. Lastiklerin zemine temas yüzeyi ile, aracın yüksekliği aracınızın özellikle virajlardaki dengesini belirleyen en önemli kriterler arasında yer almaktadır. Üretim aşamasında yapılan testlerde, yeterli güvenliği ve dengeyi sağlayabilen ebatlar dışında kalan ölçülerde, üreticiler oluşacak savrulma ve direksiyon hakimiyeti kaybı durumlarında herhangi bir sorumluluğu kabul etmemektedir. 65 yanaklı lastiklerin takılması ile birlikte yerden yükselen aracınızın denge merkezi de değişecektir.

Bu durumda ne tür problemler yaşarsınız?

Üretici firmalar bununla ilgili şikayetlerinizde kesinlikle sorumluluk kabul etmeyecektir.
Aracınızın garanti süreci devam ediyorsa, hiç bir alt takım arızanız için garanti kapsamında hizmet vermeyecektir.
Sigorta ve kasko firmaları da, farklı ebat kullanımı durumunda yaşanacak kazalarda herhangi bir mesuliyet kabul etmemektedir.
Aracınız taban genişliği ile orantısız şekilde, yerden yükseldiği için denge merkezi değişerek virajlarda savrulmalar yaşanacaktır.

Peki lastik ölçülerinin değişimlerinde başka neler yaşanır?

Gereğinden fazla geniş tabanlı lastikler (izin verilen ölçüler haricinde kalanlar) yakıt tüketiminizi arttırır
Gereğinden fazla geniş tabanlı lastikler (izin verilen ölçüler haricinde kalanlar) motorunuzun zorlanarak fazladan tork üretmesine ve motor aksamınızın erken yıpranmasına yol açacaktır.
Aynı şekilde gereğinden fazla geniş tabanlı lastikler aracınızın iç kısmına yansıyan ve dışarıya verilen gürültü oranlarını da olumsuz etkilemektedir.

Daha geniş tabanlı lastiklerin fren mesafeleri kuru zeminde daha iyi iken ıslak zeminde bu durum olumsuz etkilere yol açabilmektedir.

Yazlık ve kışlık lastikler arasında seçim yapılırken, aynı araç için yazlıkta daha geniş tabanlı ama yanak kesit oranı daha düşük olan lastikler, kış aylarında ise daha dar tabanlı ama yanak kesit oranı daha yüksek lastikler tercih edilmesi tavsiye edilmektedir. (Böylece çamur - su birikintisi - karlı zeminde araç altının sürtmesi gibi problemler yaşanmayacak ve dar taban kar ve buzlu zeminde daha iyi yol tutuşu sağlayacaktır)
Taban ve yanaktaki üretici listesi dışındaki büyültmeler lastiklerinizin kaportaya sürtmesine sebep olabilir ve tam manevralarda sürtünmeye bağlı çeşitli problemler yaşanacaktır.

Örneğin PEUGEOT 301 2017 modelinde 1.6 VTi paketlerinde kullanılabilir ebatlar (üretici listesinden alınmaktadır)
185/65R15
195/65R15

195/55R16
205/55R16

205/50R17
215/45R17
Bu ölçüler şu anlama gelmektedir:
185 ve 195 tabanlı lastikleri 15" jant araçlarda kullanabilirsiniz.
195 ve 205 tabanlı lastikleri 16" jant araçlarda kullanabilirsiniz.

Ancak 17" jant kullanımı olduğunda, 205/50R17 yerine 215 takmak istediğinizde, lastik yanak kesit oranının 45 olması gerekmektedir. Aksi taktirde yukarıda bahsettiğimiz problemler ortaya çıkacaktır.

Not: Lastik ölçüleri araçtaki etiketler üzerinden kontrol edildiğinde 185/60R15 yerine 185/65R15 ölçüsü yer alıyorsa, bu üretici tarafından test edilmiş ve kullanılabilir bir ölçüdür. Bu durumda yukarıdaki maddeler geçerli değildir.

Lastik sektöründe uzun zamandır hizmet vermekte olan birçok lastikçi ne yazık ki her araçta "dönüşüm oranları" dahilinde ebat değişikliği yapılabileceği yönünde bir tezi savunmaktadır. %3'e kadar değişimin sorun olmayacağını dile getirerek müşterilerine farklı ebatlar önerebilmektedir. Bu teknik ve teorik olarak yanlıştır. burada bahsedilen %3'E varan dönüşüm araçların modifiye edilmesi durumu ile ilgili olup, spor yay değişimi, amortisör sistemi değişikliği, offsetli jant değişikliği gibi spesifik durumlarda, ortaya çıkan teknik sorunların aşılabilmesi açısından, lastikle ilgili ne kadar değişiklik yapılabileceğini vurgulamaktadır. Fabrikaların tercih etmiş olduğu orijinal lastik ebatları listesi dışındaki ebatların aracınıza takılmasına güvenliğiniz açısından izin vermemeniz önerilmektedir.

İnternette bu konularla ilgili özellikle forumlarda çok fazla yanlış ve yetersiz bilgi dolaşmaktadır. Bir sosyal sorumluluk olarak, markamız her zaman sizleri en doğru ve en güvenilir seçime yönlendirmeye odaklıdır.