DNAyla Köklerimizin Izini Surmek

DNAyla Köklerimizin Izini Surmek

Iste bu cumledeki bir harfin degisimine mutasyon denir. Mutasyonun radyasyonu da kapsayan cok cesitli nedenleri olabilir. Bunlar ayni zamanda genetik varyasyonlardan ve cesitlilikten de sorumludur. Nukleotidlerdeki bu kucuk degisimleri analiz ederek insan oglunun atalarini ve kokenini incelemek mumkun olur.
Tek nukleotid Polimorfizmi yani SNP (Single Nucleotide Polymorphism) bir insanin DNA sekansinda olusabilecek kucuk bir degisiklik ya da varyasyondur. Genetik kod bilindigi uzere 4 nukleotid harfinden olusur: A-Adenin, T-Timin, G-Guanin,C-Sitozin. SNP varyasyonlari tek bir nukleotid, soz gelimi A, diger 3 nukleotidden -T,G,Cden biriyle yer degistirdiginde olur. AAGGTTAnin ATGGTTAya donusmesi SNP degisimleri icin bir ornek olabilir. Burada 2. harf olan A, Tye donusmustur. SNPlere insan nufusunda ortalama olarak %1 rastlanir. Haplogruplar Binlerce yildir olusan mutasyonlar ve gocler insanlari bazi etnik gruplara bolmustur.
Peki bu bolunme sadece gorunuste mi kalmistir? Elbette ki hayir, bunlarin izlerini DNAlardan surmek de mumkundur. Ornegin bir erkegi ele alalim. Erkeklerde bulunan Y Kromozomu kadinlarda olmadigindan sadece babadan ogula gecer. Bu da bize bu erkegin baba tarafinin izlerini surme olanagi verir. Cunku bu tek tarafli gen aktarimi sayesinde Y Kromozomu minimum duzeyde bir degisimle babadan ogula oradan da erkek torunlara ve onlarin torunlarina aktarilir. Amerikada yapilmis bir arastirmaya gore ayni eyalet icinde Sykes soyadini tasiyan 61 erkek, Y Kromozomlarinin belli sekanslarinda ayni genetik bilgiyi tasiyorlar. Bunu anlamanin yolu aslinda genlerdeki degisimleri bulmak ve degisimlerin benzerligini olcmek. Bunun icin de yukarida bahsi gecen SNPler kullaniliyor. SNP mutasyonlari oldukca nadir goruldugunden digerlerinin sahip olmadigi ayni SNP mutasyonuna sahip iki kisinin ayni ortak atadan geldiklerini rahatlikla varsayabiliriz.
Kokenleri belirleme amaciyla yapilan genalojik testler sirasinda Y Kromozomu uzerindeki hiper degisken bolgelere bakilir. Bu bolgeler hem en cok degisim gosteren alanlar olmalariyla hem de buralarda ayni DNA dizisinin defalarca ardi ardina tekrar ediliyor olmasi nedeniyle ortak atalarin en rahat belirlenebilecegi yerlerdir. Bu bolgelere marker adi verilir. Ornegin DYS 19 markeri kendi kendini tekrarlayan TAGA diziliminden olusur. Bu markera sahip birinde TAGA dizilimi soz gelimi ardi ardina 6 kere tekrarlaniyorsa bu insan DYS 19 6dir.
Baska birinde tekrarlanma sayisi 4se o insan da DYS 19 4 olur. Bunun gibi bilinen haplogruplar sayesinde insanlarin birbirlerine ne kadar yakin akraba olduklari bulunabilir. Bu sayede insanlarin ve hatta toplumlarin etnik kokenleri belirlenebilir. Insanlarin goc yollari bulunur.