Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir? Hangi Rahatsızlıklarda Kullanılır?
Psikoloji ve ruhsal rahatsızlıklar alanında bilimsel ilkelerden yola çıkarak geliştirilen “bilişsel davranışçı terapi” temelde sorunları sözel etkileşimle çözme temeline dayanır. Yani ruhsal rahatsızlıkların nedenlerini açıklarken psikoloji bilimine başvurur ve çözüm sırasında da bazı davranışsal yöntemlerden faydalanılır. Bilimselliği çok defa sınanan bu terapi, yüzlerce farklı klinik araştırma ile etkisini göstermiştir.

Temel itibariyle psikoterapilerden farklı olarak uygulanan bir tedavi yöntemidir. Süreç ve içerik açısından bilişsel tedaviye öncelik verilir. Kişilerin yaşadığı güncel sorunlar odak noktasıdır. Süre açısından daha sınırlı bir tedavi yöntemidir. Ancak çözüm odaklı şekilde terapi sürdürülür. Ancak bu durum bir yanılgıya neden olmamalıdır. Bilişsel davranışçı terapiye başvuran kişiler sadece güncel sorunlara yönelik çözüm geliştirmez, yaşamın tamamına yönelik de bazı beceriler geliştirilir. Yanlış inanç ve davranışlarını değiştirmek, bazı yeni beceriler öğrenmek, yeni ilişkiler kurmak gibi düşünülebilir.

Bilişsel Davranışçı Terapinin Altında Hangi Düşünce Şekli Var?
Kuramsal açıdan bakıldığında bilişsel davranışçı terapi, olayları algılama şeklimiz, duygusal tepkilerimiz bu duygusal tepkilerin etkilediği gerçeklerle ilgilidir. Yani aslında olayları olduğu gibi görmekten ziyade olduğumuz gibi görme halimiz vardır. Basit bir örnekle bu yazıları okurken okunanları değerlendirerek yorumlarız. Okuyan kişi tam benim aradığım bir tedavi şekli diye düşünebilir ve kendisini mutlu hissedecektir. Ancak diğer bir kişi bu yazılar konusunda daha uzak bir tavır da benimseyebilir. İçinde bulunduğu durumla ilgisi olmadığından iyi gibi göründüğünü ancak işe yaramadığını düşünecektir. Söz konusu bir yazı herkes tarafından farklı şekilde yorumlanabilir. Yani aslında herkes içinde bulunduğu bir duruma göre değerlendirme yapar. Duygusal tepkiler bu nedenle değişebilir.

Farklı bir durumdan değerlendirme yapılırsa, gerilim ve baskı yaşayan kişiler, net ve açık düşünemediklerinden düşüncelerinde de çarpıklık görünür. Sıkıntı veren düşüncelerin saptanması ve bunların ne kadar gerçekçi olduğu konusunda yardımcı olan bilişsel davranışçı terapi, daha sonra uygunsuz düşünceleri değiştirerek öğrenmeye yönelebilir. Gerçekliğe uygun şekilde bir düşünme söz konusu olduğunda kişiler kendilerini daha iyi hissetmeye başlar. Yani sorun çözme için davranış değişikliği benimsenir.

Hangi Psikolojik Rahatsızlıklar Tedavi Edilir?
Bilişsel davranışçı terapi ile tedavi edilen rahatsızlıklar bazı psikiyatrik bozuklukluların tedavisinde etkilidir. Yani devam eden ilaç tedavisine ek olarak bu çözüm odaklı terapiden de yararlanılabilir. Obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, hipokondriyazis, anksiyete, depresyon, travma sonrası stres, cinsel işlev bozuklukları, çift tedavileri, aile terapileri, alkol ve madde kullanımı, sosyal fobi, somatoform, tik, yeme, şizofreni, bipolar bozukluk, uyku bozuklukları, kişilik bozuklukları…

Terapi Ne Kadar Devam Eder?
Zorunlu bazı haller dışarıda kalırsa, psikolojik tedavi sürecinin kararı hem hasta hem de terapist açısından belirlenen bir durumdur. 2-3 seans sonrasında net şekilde hedef ve tedavi süreci tanımlanınca terapinin de ne kadar süreceği belirlenmiş olur. Bu süre 6-10 gün sürebileceği gibi daha fazla da olabilir. Kimi danışanlar bir yıldan fazla bir süre boyunca terapi yapmayı hedefler. Bunun nedeni hastanın durumudur. Görüşme aralıkları açısından değerlendirildiğinde, danışan kişiyle başlangıçta haftada bir kere görüşme yapabilir. Ağır bir durum söz konusu değilse bu süre yeterli olur. Sıklık durumu ilerleyen dönemlerde hastanın kendini daha iyi hissetmeye başlaması ile daha da uzayabilir. 15 günde bir veya 20 günde bire bile çıkabilir. Hasta eğer uygulama konusunda sıkıntı yaşıyorsa gündelik uygulamalara daha fazla önem verilmelidir. Terapi bittikten sonra güçlendirme seansları gerçekleşir. 3-6-12 ayda bir şeklinde görüşmeler olabilir.

Terapiyle Birlikte İlaç Kullanımı
Psikolojik rahatsızlıklarda ilaçla tedavi farklı bir tedavi yöntemidir. Ancak sadece ilacın etkili olmadığı durumlar görülebilir. Bu gibi hallerde konuşarak tedavi uygulaması takviye bir terapi şeklinde faydalı olacaktır. Hatta iyileşme sürecinin daha iyi olması bakımından da önemlidir. Bilişsel davranışçı tedavi ile bir yandan ilaç tedavisi sürerken diğer yandan konuşma terapilerine katılabilirsiniz. Bazı hallerde ilaç kullanmadığınızda, ancak konuşarak terapiye devam ettiğinizde uzmanınız size ila tedavisini önerebilir. Bu durumda başka bir psikoterapist tercih edilmelidir.
Davranışsal bozuklukların tedavisinde ilaç kullanılmadan etkili çözüm geliştirmek mümkündür. Yani en ufak bir rahatsızlıkta psikiyatri ve ilaç kullanımı yerine konuşarak tedavi yöntemine gidilebilir. Birçok kişi ilaç tedavisini yarıda bırakarak verimli çözüm alamamakta ve ayrıca daha da olumsuz etkilenerek sorunu derinleştirebilmektedir. Yani bir problemin tedavisinde ilk aşamalar çok önemlidir. Eğer doğru bir yöntem belirlenmezse sonuçlar da verimli olmaz. Sonuç olarak hastanın tedavi yöntemi öncesinde doğru karar verilmelidir.

http://www.pisipsikoloji.com/bilissel-davranisci-terapi-nedir-hangi-rahatsizliklarda-kullanilir/